Uszkodzenie łąkotki przyśrodkowej

Zawsze mi powtarzano, że im więcej elementów ma gadżet, tym większe ryzyko ciągłych  awarii… jeżeli przełożymy tę prawdę na staw kolanowy to zdecydowanie mamy przerąbane ;) Jest to jeden z bardziej skomplikowanych anatomicznie stawów i dlatego mówi się o nim „koszmar inżyniera”.

Objawy:

- ból przyśrodkowej strony kolana, który może się pojawić nagle, albo stopniowo narastać

- ból w pełnym zgięciu kolana i przy przysiadach

- tkliwość dotykowa szpary przyśrodkowej stawu kolanowego

- może wystąpić obrzęk

- ograniczony zakres ruchu

- jednym z bardziej charakterystycznych objawów jest blokowanie kolana. Oznacza to, że nie możemy go na powrót wyprostować lub zgiąć, bo „coś przeszkadza”. Czasami wystarczy pomachać nogą i to uczucie samo znika, ale w większości przypadków potrzebna jest operacja

- zdarzają się również problemy z obciążaniem i chodzeniem nie tylko ze względu na ból, ale też „niepewność” nogi

*Istnieje kilka testów klinicznych badających stan łąkotek, jednak nie są one miarodajne. Oczywiście im więcej z nich wykaże wynik dodatni tym większe prawdopodobieństwo uszkodzenia. Jednak w drugą stronę, czyli brak bólu podczas testu, wcale nie musi oznaczać braku urazu.

Co dalej:

Oczywiście metoda PRICE  (Protection/Rest/Ice/Compresion/Elevation) powinna być Waszym pierwszym wyborem.  Kiedy kolano się schłodzi uzbrójcie się w cierpliwość i pojedźcie na ostry dyżur. Jeżeli był uraz to lekarz dla pewności zleci rtg, żeby wykluczyć złamanie. Natomiast najlepszy do zobrazowania stopnia i rodzaju uszkodzenia łąkotki będzie rezonans magnetyczny. Za pomocą USG nie jesteśmy w stanie zobaczyć całości łąkotek.

Leczenie:

Zależy od prezentowanych przez nas objawów oraz mechanizmu uszkodzenia.

Jeżeli:

- objawy narastają powoli przez kilka dni

- nie było konkretnego urazu

- możesz bezboleśnie obciążać nogę

- obrzęk nie jest znaczny

- nie masz ograniczonego zakresu ruchu, a ewentualny ból pojawia się tylko w pozycjach krańcowego zgięcia lub wyprostu

to najprawdopodobniej wystarczy leczenie zachowawcze, które początkowo obejmuje kontynuację metody PRICE. Żeby ochronić kolano przed niepożądanymi ruchami zaopatrz się w krótki stabilizator. Nie musi posiadać mechanizmu zegarowego, ale powinien być lekko usztywniony. Unikaj również stabilizatorów, które mają zakrytą rzepkę, powoduje to niepotrzebną kompresję i ból w stawie rzepkowo-udowym. Możliwe, że przydadzą się leki przeciwzapalne, które przyspieszają ustępowanie obrzęku. Stopniowo powinno się wprowadzać ćwiczenia zakresu ruchu, izometryczne wzmacnianie mięśnia czworogłowego i grupy kulszowo-goleniowej, rozciąganie oraz ćwiczenia równoważne.

Natomiast w przypadku:

- nagłego urazu skrętnego, który uniemożliwił Ci poruszanie się

- blokowania kolana lub jego ograniczonej ruchomości

- towarzyszącego zerwania ACL

- braku poprawy po 3 tygodniowym leczeniu zachowawczym

należy wykonać zabieg artroskopowy, który pozwoli zeszyć uszkodzoną łąkotkę (oraz naprawić inne uszkodzenia) lub usunąć jej fragment. Na szczęście obecnie dąży się do ocalenia jak największej powierzchni łąkotki. Kiedyś wykonywano całkowitą menisektomię, która niestety przyspieszała degenerację stawu kolanowego.

Natychmiast po zabiegu wdraża się program rehabilitacji, który w znacznym stopniu pokrywa się z leczeniem zachowawczym.
Przeglądając artykuły natknęłam się na bardzo obiecujące badanie, które neguje potrzebę operacji w przypadku uszkodzenia łąkotki.  W duchu jak najbardziej zgadzam się z jego treścią i nikomu nie polecam operacji dopóki nie jest to NAPRAWDĘ ostateczność i nic innego nie pomaga. Mam nadzieję, że powstanie więcej tego typu badań.

Łąkotki:

Są to dwie półksiężycowate poduszeczki, które znajdują się między kością udową i piszczelową. Ich zadaniem jest przede wszystkim zapewnienie kongruencji stawu (dopasowanie powierzchni stawowych do siebie), amortyzacji, ochrony, rozprowadzenie płynu stawowego. Poza tym łąkotki dzielą staw na piętra: górne (zgięcie/wyprost) i dolne (rotacje).

Mechanizm:

Do uszkodzenia dochodzi na skutek nagłego wyprostu kolana z pozycji zgięcia i rotacji (np. zmieniając kierunek biegu) lub przy przeproście. Przy poważniejszych urazach może naraz dojść do zerwania ACL, MCL oraz pęknięcia łąkotki (tzw. triada O’Donoghue).

U sportowców z dłuższym stażem oraz osób otyłych dochodzi do stopniowej degeneracji łąkotek, czyli ich powolnego niszczenia, na skutek powtarzanych, znacznych obciążeń. Takie osoby często nie zdają sobie sprawy, że mają pękniętą łąkotkę, dopóki nie pojawi się ból kolana.

Bez względu na mechanizm 5x częściej uszkodzeniu ulega łąkotka przyśrodkowa z racji mniejszej mobilności.

Sporty kontuzjogenne:

Praktycznie każdy sport może doprowadzić do uszkodzenia łąkotki.

Bibliografia:
- http://annals.org/article.aspx?articleid=2490532#.VsfPIxQm61Q.linkedin
- http://www.regenexx.com/should-i-have-meniscus-surgery/

- http://www.sportsinjuryclinic.net/sport-injuries/knee-pain/medial-cartilage-meniscus-injury/strengthening-meniscus-injuries

- Mechanical Symptoms and Arthroscopic Partial Meniscectomy in

Patients With Degenerative Meniscus Tear Annals of Internal Medicine, A. Partial

- Tissue adhesives for meniscus tear repair: an overview of current advances and prospects for future clinical solutions; Journal of Materials Science: Materials in Medicine; A.I.Bochyńska, G.Hannink – ciekawostka dotycząca klejów mających zastąpić inne formy leczenia uszkodzeń łąkotek :)

- Effect of Leukocyte-Rich and Platelet-Rich Plasma on Healing of a Horizontal Medial Meniscus Tear in a Rabbit Model; BioMed Research International; Kyun Ho Shin, Haseok Lee – w tych badaniach próbowano przetestować zastrzyki bogato płytkowe, jednak po jednym zabiegu nie zauważono żadnej poprawy